нийгмийн ухаан

НИЙГМИЙН ЯЛГАА БА ТЭГШ БУС БАЙДАЛ. Нийгэмд хөдөлмөрийн хуваарь гарч, хүмүүсийн амьдрах орчин, эрхлэх аж ахуй, нийгмийн баялгаас хүртэх боломж харилцан адилгүй болсноос ЯЛГАА ЯЛГАРАЛ гарчээ. Чухамхүү энэ ялгаралд эд хөрөнгийн, -эрх мэдлийн , -зэрэг зиндааны, -боловсролын НИЙГМИЙН ТЭГШ БУС БАЙДЛЫГ бий болгодог байна. Үүний гр дүн болж нийгмийн янз бүрийн давхраа, анги үүссэн байна. Нийгэмд эхлээд тодорхой ялгаатай явцуу хүрээ, дараа нь үе давхраа, эцэст нь ангиуд үүсчээ.

ДАВХРАА (СТРАТ) ГЭЖ ЮУ ВЭ? Давхраажилт (stratitication –англиар, стратификация –оросоор ) геологийн шинжлэх ухаанаас социолог...

Нийгмийн нийтлэг гэж юу вэ? Нийгэм нь бүхэллэг нийгэмшсэн соёлын тогтолцоо болохынхоо хувьд олон тооны бүрэлдэхүүн үүсгэгч нэгдмэл чанаруудын дэд тогтолцооноос тогтдог. Ийм төрлийн нийгмийн тогтолцооны чухал хэв маягын болон нийгмийн нийтлэг юм. нийгмийн нийтлэг амьдралын нөхцөл хэм маяг ухамсар нийгмийн хэм хэмжээ үнэлэмж сонирхол  зэргээрээ ямар нэгэн хэмжээнд адил төстөй хүмүүсийн харьцангуй тогтвортой цогц нэгдэл юм.

Нийгмийн нийтлэгийг хүмүүс зориудаар үүсгэн бий болгодоггүй бөгөөд харин түүхэн хөгжлийн явцад өөрөөр аяндаа үүснэ төлөвшдөг юм. янз бүрийн нөхцөл байдлын цаг үед янз бүрийн ...

Социологийн хандлагууд:- Социологичид янз бүрийн баримтыг судлах, тайлбарлах 5 үндсэн хандлагыг ашигладаг.
1.    Хүн ам зүйн хандлага
2.    Сэтгэл зүйн хандлага
3.    “Хамт олны” хандлага
4.    “Харилцан холбогдлын” хандлага
5.    Соёл судлалын хандлага
Энэхүү  5 хандлагыг социологичид дараах 2 зорилгоор хэрэглэдэг. Үүнд:-
1/ судалгаагаар цуглуулсан мэдээллийг задлан шинжлэх. 
2/ олж авсан мэдээ сэлтийн төсөө ба ялгааг илрүүлж шинжлэх ухааны үүднээс сайтар тайлбарлах зорилготой.
    Мэдээ сэлтийг шинжилснээр социологичид хүний нийгмийн тогтвортой ба хувьсамтгай байдлын шалтгааны...

Нийгэм нь бүхэллэг, нийгэмшсэн соѐлын тогтолцоо боолохынхоо хувьд олон тооны бүрэлдэхүүн үүсгэгч, нэгдмэл чанаруудын дэд тогтолцооноос тогтдог. Ийм төрлийн нийгмийн тогтолцооны чухалхув маяг бол нийгмийн нийтлэг юм.

Нийгмийн нийтлэг амьдралын нөхцөл, хэв маяг,ухамсар, нийгмийн хэм хэмжээ, үнэлэмж, сонирхол зэргээр ямар нэг хэмжээнд адилтөстэй хүмүүсийн харьцангуй тогтвортой цогц нэгдэл юм.

Нийгмийн нийтлэгийг хүмүүс зориудаар үүсгэн бий болгодоггүй бөгөөд харин түүхэнхөгжлийн явцад өөрөө аяндаа үүсэн төлөвшдөг юм. Янз бүрийн нөхцөл байдал, цаг үед,янз бүрийн хөрс сууринд олон ...

Социологийн шинжлэх ухааны бүтэц, үүргүүд

Социологи хэмээх үг нь латииний societies буюу нийгэм,logo буюу үг, ойлголт, сургаал гэсэн үгнээс гаралтай шинжлэх ухааныг нэр томъёны хувьд социологи гэдэг нь нийгмийн тухай шинжлэх ухаан гэсэн үг юм.Социологийн үндэслэгч Францийн сэтгэгч О. Конт социологийг нийгмийн тухай позитив шинжлэх ухаан хэмээн үзэж байв.

Харин Г.Спенсер нийгмийн организмын үүднээс нийгмийг амьд биетэй адилтгаж организм эрхтэн системүүд тодорхой бүтэц үүргийг гүйцэтгэж байдгийн адил нийгэм ч ялгаагүй ийм бүтэц зохион байгуулалт бүхий систем гэж үзэж байжээ.

Нийгмийн шинж...

-Э.Дюркгеймийн “Аргын тухай сургаал”

-М.Вебер “Ойлгогч социологи”

-К.Маркс

-“Нийгмийн тухай материалист сургаал

Үндсэн ойлголтууд: бүтэц, функц, тогтолцоо (систем), үйлдэл, харилцан үйлдэл, дисфункци, дунд түвшний онол, социеталь, статус, институцичлэл.

1.Бүтэц Функционал онолын тухай ойлголт,
2.Т. Парсонсын Бүтэц Функционал үзэл баримтлал
3.Нийгэм тогтолцоо /систем/ болох нь. Нийгмийн тогтолцооны үндсэн шинж ба түвшин
4.Yйлдэл ба харилцан үйлдлийн онол. Т.Парсонс үйлдэл, харилцан үйлдэл, нийгмийн тогтолцооны уялдаа холбоог авч үзсэн нь.

Бүтэц Функционал онолын эх суурийг 19-р зу...

 “Социологи” хэмээх нэр нь латиний societies буюу нийгэм, грекийн logo буюу үг, ойлголт, сургаал гэсэн үгнээс гаралтай. Өөрөөр хэлбэл нэр томъёоны хувьд социологи гэдэг нь нийгмийн тухай шинжлэх ухаан гэсэн үг.
Социологийг тодорхойлсон олон тодорхойлолт байдаг.

Марксизмын хувьд социологийн шинжлэх ухааны судлах зүйлд нийгмийг системийх нь хувьд болон түүнийг бүрдүүлэгч элементүүд болох бие хүн, нийгмийн түүхэн нийтлэг, нийгмийн байгууллагуудын хамтаар багтаан авч үздэг. Өнөөгийн Оросын шинжлэх ухаанд энэ тодорхойлолтыг нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн гэж тооцдог.

Өөрөөр хэлбэл социологи...

XIII зууны II хагаст Монголын нэгдсэн улс задрах тийшээ нэгэнт хандсан байжээ. Энэ байдал Мөнх хаан нас барсны дараа улам ноцтой болж Хубилай Юан гvрнийг vндэслэн байгуулснаар монголын эзэнт гvрэн задарч эхлээд тус тусдаа биеэ даасан хэд хэдэн улс болж хуваагджээ.

Монголын эзэнт гvрэн ийнхvv улс төрийн хямралд орж, монголын язгууртнуудын дотор хаан ширээ, эрх ямба булаацалдсан тэмцэл урьд урьдынхаас улам хурцадсан байна. Ингэж Чингисийн vvсгэн байгуулсан Их Монгол улсын тусгаар тогтнолд аюул учирч эхэлсэн байна.

Мөнх хаан Өмнөд хятадын Сvн улсыг байлдаж явах зуур Аригбөх Хархорумын ойролц...

 МЭӨ Vll- зуунаас эхлэн монгол нутагт оршин суугчид төмрийн үед шилжиж орсон. Төмөр хэмээх металлыг үйлдвэрлэлд олж нээсэн нь хүн төрөлхтний түүхэнд их үсрэлт болж түүнийгээ дагаад төмөр металл эдлэл хөгжих болсон. Тухайн үед төмөрийг бух дарах аргаар хайлуулдаг байв.

Бух дарах арга нь өндөр уулын онь хөтөл дээр зуухаа байгуулж амыг нь салхи өөд харуулж илч ихтэй зүйлсийг хийж тэр түлшний дээр төмрийн хүдэр хийж овоолоод орхидог байв. Гал нь аяндаа салхинд үлээгдэж өндөр темпратур гаргахад хүдэр нь хайлж зуухны ёроолд тунан үлддэг. Төмөр хайлуулдаг байсан зуухны үлдэгдэл Өвөрхангай аймгийн Зү...

Хүн төрөлхтний соёл иргэншил бол асар баян сан буюу түүхэн дэвшлийн олон үе шат багтаасан их хөлгөн намтар юм. Зах хязгааргүй гариг эрхсийн ертөнцийн нэгэн цаг болсон манай гаригийн тогтоц дээр хүмүүсийн нэмсэн гол зуйл нь түүний соёл иргэншил билээ.

Энэхүү соёл иргэншилд янз бүрийн ундэс угсааны ард түмэн бур өөрийн гэсэн нэрээ оруулж, хувь нэмрээ өргөсөөр иржээ.
Соёл иргэншлийн нуудэлчин монгол маяг гэдэг өвөрмөц бодит хэлбэрийг монголчууд өөрийн нийтээр хэрэглэх ойлголт, томъёоллыг бий болгожээ.
Хүн төрөлхтний аж төрж ирсэн арга замыг ерөнхийд нь нүүдлийн, суурьшмал гэж хоёр хувааж бо...