нийгмийн ухаан

Волюнтарист ёс зүй:  Энэ ёс зүйн анхны төлөөлөгчдийн нэг нь Артур Шопенгауэр мөн. Түүний үндэслэлээр хүн жаргаж чаддаггүй, нэгэнт амьдралын хүсэл эрмэлзэл нь хангагдахгүй, аз нь гийхгүй байдгаасаа болоод хүн хүсэл эрмэлзлэлээсээ татгалзахгүй байгаа нөхцөлдөө зан суртахуунлаг байж чаддаггүй.                                    Хүсэл эрмэлзэл хангагдлаа ч тэр нь түр зуур байж, түүнд эцэс төгсгөл байдаггүй. Ийм нөхцөлд хүн эрх чөлөө эдэлнэ гэж үгүй. Хүн эрх чөлөө эдэлье гэвэл хүсэл, дураа тас цохих хэрэгтэй. Эрх чөлөө эдлэх эрмэлзэл бүхий авир үйлдлийн үлгэр жишээ бол христос шашны гэгээнтнүүд, эн...

Ёс зүй Ёс зүй бол нийгмийн тодорхой тогтолцоон дахь хүмүүс өөрсдийн авирүйлдэл, харилцан хамаарлыг тохируулахын тулд аяндаа сайн дураараабаримтладаг янз бүрийн хэм хэмжээний цогцыг судладаг гүн ухааны бүрэлдэхүүнхэсэг мөн.

Ёс зүйн судлах зүйл нь болдог тэрхүү хэм хэмжээний цогцыг ѐссуртахуун буюу зан суртахуун гэсэн ойлголтоор илэрхийлдэг. Ингээд нэг үгээрхэлэхэд ѐс суртахууныг судлах зүйлээ болгодог гүн ухааны бүрэлдэхүүн хэсгийг ѐсзүй гэж томъѐолж байна. Ёс суртахуун нь ийнхүү тодорхой хэм хэмжээнүүдээсбүрддэг боловч тэр нь албадлагын шинжгүй байдгаараа эрх зүйн хэм хэмжээнээси...

Харин түүний дэргэд Өрний философи бол хальт сонсоход нэг л их мэргэжилийн хэллэг, нэр томъёо, толгой эргүүлэм хэцүү мэт төсөөлөл байдаг ч, тэр нь эцсийн эцэст "ойлгоход бэрх" л болохоос, "ойлгох боломжгүй" бол биш юм.

Өрнийн философи хичнээн хэцүү нарийн төвөгтэй байлаа гээд, ерөнхийдөө тогтсон загвараар системчлэгдсэн (хэн бүхэнд хүртээмжтэй байдлаар илэрхийлэгдсэн) онолын хүрээн дотор эргэлддэг тул, уйгагүй нухаад суувал хэнбэ гуай нь ч бай эрт орой хэзээ нэгэн цагт гарцаагүй учрыг нь олох боломжтой.

Харин Дорнын философи бол тэгээд болчихдог эд биш ээ. Ээрч муурталаа уншаад, судлаад, ...

            УТФ нь социал шинжлэх ухаанууд ёс зүйтэй шууд холбоотой боловч өөрийн онцлогтой. УТФ-ийг онолынх нь хувьд сонгодог ба орчин үеийн гэж авч үздэг. Гегель төрийг бүхнээс дээгүүр тавьж байсан. Төр бол онцгой мөн чанар иргэнээс чухал гэж үзэж байсан.

Иймд төрд шүтэх алхамыг буй болгосон. Платон Нийгэмд хэн нь хэндээ захирагдах вэ? гэдэг нь УТФ-ийн хамгийн чухал асуудал гэв. Тусгай бэлтгэгдсэн бүлэг нийгмийг жолоодох ёстой өөрөөр хэлбэл платоны онол нь нийгмийг жолоодохын тулд тодорхой хүмүүст хязгааргүй бүрэн эрх олгодог онол гэж болно.

Платон төр баригчийг хэрхэн шилж сонгох тэ...

Дундад зууны болон сэргэн мандалтын үеийн философи

            14 зуунаас 17 зууныг дамнасан ерөнхийдөө 3 зууныг хамардаг ба Баруун Европын Сэргэн мандалт бол Итали ба Европын зарим оронд Эртний Грек Ромын соёлыг сэргээсэн үйл явц төдий биш, харин уламжлалт нийгмийн амьдралын эдийн засаг, улс төр зэрэг гол гол салбарт чухал чухал шинэчлэлийг хэрэгжүүлсэн дэлхий дахины ач холбогдолтой үйл явц ажээ.

            Энэ үйл явцын нэгэнтэйгүүр үзэл санааны үндэс нь нөгөөтэйгүүр чухал бүтээл нь болж ирсэн философийг “Сэргэн мандалтын философи" гэж нэрлэдэг. Түүний гол төлөөлөгч нь Н...

Нэр томъёоны тухай “Философи” хэмээх нэр томъѐог хамгийн анх Пифагор хэрэглэсэн гэдэгбөгөөд эртний Грекийн “цэцэн мэргэнд дурлах, эрхэмлэх” гэсэн үг аж. Утгасанааны хувьд юмсыг танин мэдэхээсээ илүү ухааран ойлгоход чиглэсэн байдаг.

Энэ тухай судлаач Б.Батчулуун тайлбарлахдаа “Эртний Грект мэдлэгийг софиболон технэ гэж хоѐр хуваадаг байж л дээ. Технэ мэдлэг гэдэг нь ерөнхийдөөматериаллаг юмс үзэгдлээс шууд гарсан ойлголт. Өмнө нь татсан жишээгээр болалим, лийр, усан үзэм гэх мэт ойлголт. Харин эдгээрийг нэгтгэн дүгнээд “хаа чбайдаггүй” жимс гэсэн ойлголт гаргаж ирье.

Тэгвэл тэр нь софи мэ...